Dla pracowników ochrony zdrowia

Niewydolność serca

Czym jest niewydolność serca?

Zgodnie z definicją ESC 2021 niewydolność serca nie jest pojedynczą patologią, lecz zespołem klinicznym składającym się z głównych objawów podmiotowych (np. duszność, obrzęki kończyn, zmęczenie), którym mogą towarzyszyć objawy przedmiotowe (np. podwyższone szyjne ciśnienie żylne, trzaski w płucach i obrzęki obwodowe). Powyższe jest wynikiem nieprawidłowości strukturalnej i/lub funkcjonalnej serca, w wyniku której dochodzi do podwyższonego ciśnienia wewnątrzsercowego i/lub niewystarczającego rzutu serca w spoczynku i (lub) podczas wysiłku1.

ESC wskazuje, że identyfikacja etiologii leżącej u podstaw patologii serca jest obowiązkowa w diagnostyce HF, ponieważ specyficzna patologia może określić dalsze leczenie1.

Podział przewlekłej niewydolności serca:

Podział przewlekłej niewydolności serca
  • Niewydolność serca ze zredukowaną frakcją wyrzutową HFrEF Obniżona LVEF jest zdefiniowana jako ≤40%, tj. te ze znaczącym zmniejszenie. funkcji skurczowej LV1.
  • Niewydolność serca z nieznacznie obniżoną frakcją wyrzutową HFmrEF do której zaliczymy wszystkich pacjentów z LVEF między 41% a 49%. Analizy retrospektywne z RCT w HFrEF lub HF z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF) które obejmowały pacjentów z frakcjami wyrzutowymi w przedziale 40-50% sugerują, że pacjenci ci mogą odnieść korzyści z terapii podobnych do tych z LVEF <_40%. Z tego powodu dokonano zmiany nazwy HFmrEF z „niewydolność serca ze średnim wyrzutem” frakcji” do „niewydolność serca z nieznacznie obniżoną frakcją wyrzutową”1.
  • Niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową HFpEF Osoby z objawami niewydolności serca, ze strukturalnymi i/lub funkcjonalnymi nieprawidłowości serca i/lub mające podwyższone peptydy natriuretyczne (NP) i LVEF >_50% są kwalifikowane jako pacjenci z HFpEF1.

Niewydolność serca w Polsce – fakty:

Jak podaje Raport „Niewydolność serca w Polsce. Realia, koszty, sugestie poprawy sytuacji” opublikowany w grudniu 2020 z inicjatywy Porozumienia Organizacji Kardiologicznych:

  • Liczba chorych z niewydolnością serca w Polsce wynosi ok. 1,24 miliona, tj. 3,2% populacji naszego kraju. Średni wiek osoby chorej na niewydolność serca w 2018 r. wyniósł 75 lat, nie oznacza to jednak, że niewydolność serca jest jedynie chorobą osób starszych. Co dziesiąty chory ma mniej niż 60 lat2.
  • Ponad 40% chorych z niewydolnością serca nie przeżywa 5 lat od rozpoznania. Jest to poziom porównywalny do wskaźnika dla większości nowotworów2.
  • Większość hospitalizacji jest świadectwem pogorszenia stanu klinicznego pacjenta, co wynika z nieodpowiedniej kontroli choroby, w tym nieoptymalnej farmakoterapii. Jest to o tyle istotne, że farmakoterapia jest uważana za podstawową metodę leczenia niewydolności serca. W przypadku analiz na dużej próbie populacji z niewydolnością serca mediana przeżywalności pacjentów po pierwszym i kolejnych epizodach leczenia szpitalnego wyniosła odpowiednio 2,5; 1,4; 1,0 i 0,9 roku2.
  • W 2018 r. zmarło w Polsce 142 tys. osób z niewydolnością serca. Co godzinę umiera 16 osób z tym rozpoznaniem. Niewydolność serca była bezpośrednią przyczyną zgonów prawie 41 tysiąca z nich, co stanowi 9,8% wszystkich zgonów w Polsce. W rezultacie schorzenie to można uznać za najczęstszą przyczynę zgonów wśród Polaków2.
  • Koszty leczenia niewydolności serca w 2019 r. wyniosły 1,7 mld. zł. Hospitalizacje są kluczową kategorią kosztową, na którą w 2019 r. przeznaczono 1,6 mld zł. Stanowi to wzrost kosztów o 125% w ciągu zaledwie 5 lat2.
  • Znaczny wzrost kosztów hospitalizacji wynika miedzy innymi ze wzrostu liczby hospitalizacji o 43% (w latach 2014-2019). W 2018 r. wskaźnik hospitalizacji w wyniku niewydolności serca przekraczał 2,5 krotnie przeciętną dla członków OECD i był najwyższy w tej grupie krajów. Hospitalizacja jest zaś najdroższym rodzajem interwencji w ochronie zdrowia. Dane te wskazują, że może być to potencjalnie najważniejsze źródło minimalizacji kosztów związanych z terapią niewydolności serca2.
  • Wydatki bezpośrednie płatnika publicznego stanowią jedynie część łącznych kosztów niewydolności serca w Polsce, które w 2018 r. wyniosły ok. 6,2 mld zł. Przekłada się to aż na 0,3% PKB, przy czym przy utrzymaniu obecnych trendów należy spodziewać się dalszych wzrostów kosztów tej choroby2.
  • Obciążenie gospodarki polskiej z tytułu niewydolności serca ma przede wszystkim formę kosztów pośrednich, a więc produkcji do której nie doszło w wyniku choroby. W 2018 r. wyniosły one 4,4 mld zł, tj. 0,2% PKB. Najbardziej znaczącą kategorię kosztów pośrednich stanowiły przedwczesne zgony, które odpowiadały za ok. 60% kosztów niewydolności serca. Około 18% wszystkich kosztów choroby generował prezenteizm, nieco mniej trwała niezdolność do pracy2.
  • W powyższej kwocie zawiera się obniżenie dochodów podatkowych i składkowych sektora finansów publicznych związane z niższą produkcją. Na 2018 r. w wyniku niewydolności serca straty te oszacowano na ok. 1,5 mld zł. Ponad połowę tych strat stanowiły utracone potencjalne wpływy podatkowe, w tym przede wszystkim VAT, natomiast resztę - ponad 40% strat dotyczyło składek na ubezpieczenia społeczne2.
  • Niewydolność serca jest również przyczyną kosztów dla systemu ubezpieczeń społecznych w wysokości ponad 0,26 mld zł w 2018 r. Spośród nich, największą pozycję stanowiły wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy, które wyniosły 0,21 mld zł. Drugą co do wysokości kategorią wydatkową były wydatki z tytułu absencji chorobowej w wysokości 0,04 mld zł2.
Bibliografia

1.

Wytyczne ESC 2021 dotyczące diagnozowania i leczenia ostrej i przewlekłej niewydolności serca (European Heart Journal 2021-doi:10.1093/eurheartj/ehab368)

2.

Raport Niewydolności Serca, Innowo, Grudzień 2020

PC-PL-102454

Nasze produkty